معرفی رشته زیست شناسی: بازارکار و گرایش های زیست شناسی

زیست‌شناسی، اون علم جذابیه که بهمون می‌گه چطوری همه‌چیز توی دنیای زنده‌ها کار می‌کنه؟ از سلول‌های کوچیک تا جنگل‌های بزرگ، همه‌چیزو تحت پوشش قرار میده؛ اگه تو هم مثل من عاشق دنیای رنگارنگ و پیچیده‌ی زیستی هستی و دلت می‌خواد توی کنکور بدرخشی، پس یه نگاهی به زیست‌شناسی بنداز. ولی نکته مهم اینه که قبل از اینکه تصمیم نهاییتو بگیری، حتماً با یه مشاور انتخاب رشته تجربی حرف بزنی؛ اینجوری می‌تونی با خیال راحت و با اطلاعات کامل، بهترین انتخابو داشته باشی.

آشنایی با رشته زیست شناسی

زیست شناسی چی هست؟ به طور خلاصه، زیست شناسی علم موجودات زنده و ارتباطات بین اونها و محیط اطرافشونه. توی این رشته، شما با دنیای شگفت انگیز سلول ها، گیاهان، جانوران، میکروب ها و … آشنا میشید و یاد میگیرید که چطور کار میکنن، با هم تعامل دارن و چه نقشی توی طبیعت دارن. این رشته برای کسایی که به مطالعه‌ی موجودات زنده، طبیعت و دنیای اطرافشون علاقه دارن، مناسبه. دانش‌آموزان رشته‌ی تجربی که توی درس‌های زیست‌شناسی، شیمی و آزمایشگاه قوی هستن و دقت و حوصله ی بالایی دارن، می‌تونن توی این رشته موفق بشن.

رشته زیست شناسی دارای 5 گرایشه:

• زیست شناسی عمومی
• زیست شناسی گرایش علوم جانوری
• زیست شناسی علوم گیاهی
• زیست شناسی سلولی مولکولی
• زیست شناسی زیست دریا

اگه برات سواله که این رشته چیه و چه ویژگی‌هایی داره و دوست داری با رشته زیست شناسی آشنا بشی، ادامه مطلب رو از دست نده!

نظرات در مورد رشته زیست شناسی

نظر دانشجوهای زیست‌شناسی:

مریم، دانشجوی ترم 5 زیست‌شناسی سلولی و مولکولی از دانشگاه تهران؛ “رشته‌ی زیست‌شناسی عالیه، مخصوصاً برای کسایی که به دنیای میکروسکوپی‌ها و مولکول‌ها علاقه دارن. درس‌ها خیلی جذابه و هر روز چیزای جدیدی یاد می‌گیریم. البته سختی درس‌ها هم بالاست و باید خیلی درس بخونیم.

علی، دانشجوی ترم 7 علوم جانوری از دانشگاه شهید بهشتی؛ “من عاشق حیواناتم و برای همین این رشته رو انتخاب کردم. توی این رشته، با انواع مختلف حیوانات، از حشرات و پرندگان تا پستانداران و خزندگان آشنا می‌شیم و زیست‌شناسی و رفتارشون رو بررسی می‌کنیم. کار توی آزمایشگاه و کالبدشکافی هم خیلی جالبه.

سارا، دانشجوی ترم 3 علوم گیاهی از دانشگاه اصفهان؛ “از بچگی عاشق گل و گیاه بودم و برای همین این رشته رو انتخاب کردم. توی این رشته، همه چیز در مورد گیاهان، از ساختار و عملکردشون تا نحوه‌ی تولیدمثل و طبقه‌بندی‌شون رو یاد می‌گیریم. درس‌ها خیلی کاربردیه و می‌تونیم توی گلخانه‌ها، باغ‌های گیاه‌شناسی و حتی شرکت‌های داروسازی کار کنیم.”

گرایش های زیست شناسی

همونطور که در ابتدای مطلب براتون گفتم، رشته زیست شناسی دارای 5 گرایشه؛

• زیست شناسی عمومی
• زیست شناسی علوم جانوری
• زیست شناسی علوم گیاهی
• زیست شناسی سلولی مولکولی
• زیست شناسی زیست دریا

زیست شناسی عمومی

این رشته مثل یه نقشه ی راه میمونه که تو رو با کلی مفهوم پایه ای و مهم تو زیست شناسی آشنا می کنه. درواقع زیست شناسی عمومی یه جور شالوده است که برای خوندن بقیه ی رشته های زیست شناسی بهش نیاز داری. تو این رشته درس هایی مثل زیست سلولی، ژنتیک، بیوشیمی، اکولوژی و تکامل رو یاد میگیری.

زیست شناسی علوم جانوری

اگه عاشق دنیای حیوانات هستی، این رشته دقیقا برای تو ساخته شده! تو این رشته می تونی همه چیز در مورد حیوانات، از مورچه و ملخ گرفته تا شیر و نهنگ رو یاد بگیری.  ساختار بدن حیوانات، نحوه ی عملکرد اندام هاشون، رفتارهاشون، زندگی توی گروه ها و … فقط یه ذره از چیزایی هستن که تو این رشته منتظر ت هستن.

زیست شناسی علوم گیاهی

این رشته مخصوص عاشقان گل و گیاهه! تصور کن داری توی یه باغ گیاه شناسی پر از گل های رنگارنگ و درخت های قشنگ قدم میزنی و راز و رمز زندگی هر کدوم رو کشف میکنی. تو این رشته با انواع گیاهان، از یه جلبک ریز تا یه درخت تنومند، آشنا میشی و یاد میگیری که چطور رشد می کنن، چطور غذا تولید می کنن و چطور با محیط اطرافشون ارتباط برقرار می کنن.

زیست شناسی سلولی مولکولی

این رشته برای کساییه که به دنیای میکروسکوپی ها و مولکول ها علاقه دارن. سلول ها و مولکول های درونشون، مثل DNA و RNA، پایه ی همه ی موجودات زنده هستن. تو این رشته با این واحدهای بنیادی زندگی آشنا میشی و یاد میگیری که چطور کار می کنن، چطور با هم ارتباط برقرار می کنن و چطور باعث به وجود اومدن موجودات زنده با شکل ها و رنگ های مختلف میشن.

زیست شناسی دریا

اگه دلت می خواد به اعماق اقیانوس ها سفر کنی و با موجودات شگفت انگیز دریایی آشنا بشی، این رشته رو انتخاب کن! تو این رشته می تونی با ماهی های رنگارنگ، مرجان های دریایی، کوسه های غول پیکر، دلفین ها و نهنگ ها و … از نزدیک ملاقات کنی و راز و رمز زندگی تو تاریکی مطلق اعماق اقیانوس ها رو کشف کنی.

بازار کار رشته زیست شناسی

بازار کار رشته زیست شناسی، مثل هر رشته ی دیگه ای، به عوامل مختلفی بستگی داره و نمیشه یه جواب قطعی و کلی برای همه داد. به دلیل گستردگی گرایش های رشته زیست شناسی بازار کار متنوعی در این رشته وجود دارد و زیست شناسان در صورت داشتن تلاش، خلاقیت، و مهارت می توانند در مراکز دولتی یا خصوصی مشغول به کار شوند؛ همچنین بازار کار این رشته، بسته به گرایش و سطح تحصیلات میتونه متغیر باشه.

با مدرک زیست شناسی گیاهی میشه چیکار کرد؟

• معلم زیست بشی: توی مدرسه ها به بچه ها درس بدی.
• محقق بشی: توی آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی راجع به گیاهان و کشاورزی چیزای جدید کشف کنی.
• تو شهرداری کار کنی: توی پارک ها و فضای سبز گل و گیاه پرورش بدی.
• تو موزه کار کنی: از گیاهان و جانوران مختلف نگهداری کنی و به مردم نشونشون بدی.
• تو شرکت های گل و گیاه کار کنی: گل و گیاه زینتی، دارویی و کشاورزی پرورش بدی و بفروشی.
• تو جهاد کشاورزی کار کنی: به کشاورزان برای کاشت و برداشت بهتر محصولات کمک کنی.

با مدرک زیست شناسی جانوری میشه چیکار کرد؟

• معلم زیست بشی: توی مدرسه ها به بچه ها درس بدی.
• تو سازمان محیط زیست کار کنی: از حیوانات و گیاهان توی طبیعت مراقبت کنی.
• تو وزارت جهاد کشاورزی کار کنی: به کشاورزان و دامداران کمک کنی.
• تو شیلات کار کنی: مواظب ماهی ها و میگوها توی دریا باشی.
• تو باغ وحش کار کنی: از حیوانات و پرنده های مختلف نگهداری کنی و به مردم نشونشون بدی.
• تو آزمایشگاه کار کنی: روی حیوانات و سلول هاشون آزمایش کنی.

با مدرک زیست شناسی دریا میشه چیکار کرد؟

• تو پرورش ماهی کار کنی: به بچه ماهی ها غذا بدی و ازشون مراقبت کنی تا بزرگ بشن.
• تو شیلات کار کنی: از ماهی ها و میگوها توی دریا مراقبت کنی و صیدشون کنی.
• محقق بشی: راجع به ماهی ها و میگوها و بقیه ی موجودات توی دریا چیزای جدید کشف کنی.
• تو موزه کار کنی: از ماهی ها، کوسه ها، صدف ها و بقیه ی موجودات توی دریا نگهداری کنی و به مردم نشونشون بدی.

با مدرک زیست شناسی سلولی و مولکولی چی میشه کار کرد؟

• محقق بشی: توی آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی راجع به سلول ها و مولکول ها چیزای جدید کشف کنی.
• تو شرکت های دارویی و غذایی کار کنی: به ساخت داروها و غذاهای جدید و بهتر کمک کنی.
• تو بیمارستان ها و آزمایشگاه ها کار کنی: ازمایش های مختلف انجام بدی و به دکترها کمک کنی.
• تو شرکت های آرایشی و بهداشتی کار کنی: به ساخت لوازم آرایشی و بهداشتی جدید و بهتر کمک کنی.
• معلم دانشگاه بشی: به دانشجوها درس زیست شناسی سلولی و مولکولی بدی.

نکته‌ای که لازمه بش توجه کنی اینه که؛ این‌ها فقط چند تا از شغل های رایج هستن؛ با توجه به مهارت ها و علایقت میتونی توی شغل های دیگه ای هم کار کنی. درآمد این رشته نسبت به بقیه ی گرایش های زیست شناسی بیشتره.  دلیلش هم اینه که کارش توی آزمایشگاه ها و مراکز تحقیقاتی پیشرفته انجام میشه و به دانش و مهارت بالایی نیاز داره.

استخدام رشته زیست شناسی

• گرایش تحصیلی شما؛ شرایط استخدام، برای هر کدوم از گرایش های زیست شناسی (علوم گیاهی، علوم جانوری، زیست دریا و میکروبیولوژی) متفاوته. مثلا، بازار کار برای رشته ی زیست فناوری که یه رشته ی کاربردی هست، به مراتب از رشته های علوم پایه مثل زیست شناسی سلولی و مولکولی بهتره.
• سطح تحصیلات شما؛ طبیعتا فارغ التحصیلان مقاطع بالاتر (ارشد و دکتری) به نسبت فارغ التحصیلان لیسانس، فرصت های شغلی بیشتری دارن و میتونن توی سطح های مدیریتی و تحقیقاتی فعالیت کنن.
• محل زندگی شما؛ فرصت‌های شغلی برای رشته‌ی زیست شناسی توی شهرهای بزرگ و مناطق صنعتی به مراتب بیشتر از شهرهای کوچیک هست.
• مهارت ها و تجربیات شما؛ هر چقدر که مهارت ها و تجربیات مرتبط بیشتری داشته باشید، مثل انجام کارهای تحقیقاتی، شانس بیشتری برای پیدا کردن شغل خوب خواهید داشت.

رشته زیست شناسی چه شغل هایی داره؟ حالا یه سری از مشاغل مرتبط با رشته ی زیست شناسی رو بهتون معرفی میکنم:

• مدرس زیست شناسی؛ توی مدارس و دانشگاه ها
• محقق؛ توی مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاه ها و شرکت های مختلف
• کارشناس آزمایشگاه؛ توی بیمارستان ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های مختلف
• متخصص ژنتیک؛ توی بیمارستان ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت های مختلف
• متخصص علوم تغذیه؛ توی بیمارستان ها، مراکز بهداشت و شرکت های مواد غذایی
• کارشناس محیط زیست؛ توی سازمان های دولتی و غیردولتی
• کارشناس کنترل کیفیت؛ توی شرکت های دارویی، غذایی و آرایشی بهداشتی

آینده شغلی رشته زیست شناسی

میشه گفت که آینده ی شغلی رشته ی زیست شناسی در ایران میتونه روشن باشه!  دلیلش هم اینه که، ایران یه کشور پهناور با تنوع زیستی بالایی هست. این موضوع باعث میشه که به متخصصان زیست شناسی توی زمینه های مختلفی مثل محیط زیست، کشاورزی، پزشکی، داروسازی و … نیاز داشته باشه.

با توجه به پیشرفت های علم و تکنولوژی، روز به روز به اهمیت رشته ی زیست شناسی بیشتر میشه. این موضوع باعث میشه که تقاضا برای فارغ التحصیلان این رشته توی بازار کار افزایش پیدا کنه. همچنین رشته ی زیست شناسی یه رشته ی گسترده هست و زیرشاخه های مختلفی داره. هر کدوم از این زیرشاخه ها بازار کار و آینده ی شغلی خودشو داره. مثلا، بازار کار برای رشته ی زیست فناوری که یه رشته ی کاربردی هست، به مراتب از رشته های علوم پایه مثل زیست شناسی سلولی و مولکولی بهتره.

رشته زیست شناسی برای مهاجرت

آیا رشته زیست شناسی برای مهاجرت مناسبه؟ مهاجرت با مدرک زیست شناسی یه فرصته یا یه چالش؟ مهاجرت با مدرک زیست شناسی میتونه مزایا و معایبی داشته باشه؛ مزیت اصلی اینه که زیست شناسی یه رشته ی علمی کاربردی هست و به متخصصان این رشته توی کشورهای مختلف دنیا نیاز هست.

از طرف دیگه، رقابت برای پیدا کردن شغل توی این رشته میتونه زیاد باشه و پیدا کردن کار مناسب به خصوص توی سال های اول مهاجرت میتونه سخت باشه! اکثر کشورهای دنیا، مثل کانادا، انگلیس، استرالیا، امریکا و…، کارشناس رشته زیست شناسی رو پذیرش میکنن. اما یادت نره که با پروسه آسونی روبه‌رو نیستی و نیاز به تحقیق و تلاش زیاد داری.

دانشگاه های رشته زیست شناسی

از برترین دانشگاه های این رشته میتونیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• دانشگاه تهران
• دانشگاه شهید بهشتی تهران
• دانشگاه فردوسی مشهد
• دانشگاه الزهرا (س) تهران
• دانشگاه خوارزمی تهران

برخی دیگر از دانشگاه های ارائه دهنده رشته زیست شناسی:

• دانشگاه شاهد تهران
• دانشگاه مازندران
• دانشگاه کاشان
• دانشگاه یزد
• دانشگاه شیراز
• دانشگاه تبریز
• دانشگاه کردستان
• دانشگاه اصفهان
• دانشگاه شهید باهنر کرمان
• دانشگاه شهید چمران اهواز
• دانشگاه رازی کرمانشاه
• حکیم سبزواری
• دانشگاه مراغه
• دانشگاه شهرکرد
• دانشگاه قم
• دانشگاه هرمزگان
• بندرعباس
• دانشگاه ملایر
• دانشگاه اراک
• غیرانتفاعی علم و فرهنگ تهران
• غیرانتفاعی کاویان مشهد
• غیرانتفاعی آل طه تهران (ویژه خواهران)
• غیرانتفاعی شهید اشرفی اصفهانی
• غیرانتفاعی دانش البرز آبیک

رشته زیست شناسی بدون کنکور

آیا ورود به رشته زیست شناسی بدون کنکور امکان پذیره؟ بله، در حال حاضر امکان ورود به رشته زیست شناسی بدون کنکور در ایران وجود دارد؛ دانشگاه های مختلف دولتی و غیر دولتی در ایران، هر ساله تعدادی از دانشجویان را بدون نیاز به شرکت در کنکور سراسری در رشته های مختلف از جمله زیست شناسی پذیرش می کنند. دو روش کلی برای ورود به رشته زیست شناسی بدون کنکور وجود داره.

پذیرش براساس سوابق تحصیلی: در این روش، پذیرش دانشجو براساس معدل دیپلم و در برخی موارد نمرات دروس مرتبط در دوره ی دبیرستان انجام می شود. حداقل معدل برای قبولی در این نوع پذیرش، معمولا 17 هست ولی ممکنه با توجه به ظرفیت دانشگاه و رشته ی مورد نظر، متغیر باشه.

دانشگاه های دولتی در این نوع پذیرش محدودیت های بیشتری دارن و معمولا فقط دانشجویانی که معدل خیلی بالایی دارن رو بدون کنکور پذیرش میکنن. دانشگاه های غیر دولتی معمولا ظرفیت بیشتری برای پذیرش دانشجو بدون کنکور دارن و شرایط پذیرششون هم کمی منعطف تره.

پذیرش براساس آزمون های داخلی دانشگاه ها: برخی از دانشگاه ها علاوه بر پذیرش براساس سوابق تحصیلی، آزمون های داخلی هم برای پذیرش دانشجو بدون کنکور در رشته های مختلف از جمله زیست شناسی برگزار می کنن. این آزمون ها معمولا سطح دشواری متوسطی دارن و مفادشون به دروس دوره ی دبیرستان مرتبط هست. اطلاعات مربوط به زمان و نحوه ی برگزاری این آزمون ها در سایت اطلاع رسانی دانشگاه ها قابل مشاهده هست.

نکات مهمی که حتما لازمه توجه کنین اینه که، شرایط و ضوابط پذیرش دانشجو بدون کنکور در هر دانشگاه و رشته ای متفاوته. قبل از اقدام برای پذیرش بدون کنکور، حتما اطلاعات مربوط به شرایط و ضوابط پذیرش در دانشگاه و رشته ی مورد نظرتون رو به دقت مطالعه کنید.

ظرفیت پذیرش دانشجو بدون کنکور در دانشگاه ها محدوده. هر ساله تعداد زیادی از داوطلبان برای پذیرش بدون کنکور در رشته های مختلف از جمله زیست شناسی رقابت می کنن. پس قبولی در این نوع پذیرش به معدل بالا و تلاش و پشتکار زیادی نیاز داره. میتونید با مراجعه به سایت اطلاع رسانی سازمان سنجش و آموزش کشور و یا سایت دانشگاه های مورد نظرتون، از اطلاعات دقیق تر و به روزتری در مورد پذیرش بدون کنکور در رشته زیست شناسی مطلع بشید

رشته زیست شناسی چند ترم است؟

تعداد ترم های رشته ی زیست شناسی در ایران به نوع دوره ی تحصیلی و مقطع مورد نظر شما بستگی داره:

• کارشناسی؛ رشته ی زیست شناسی در مقطع کارشناسی 8 ترمه هست و معادل 4 ساله هست.
• کارشناسی ارشد؛ رشته ی زیست شناسی در مقطع کارشناسی ارشد 2 تا 2.5 ساله هست و معادل 4 تا 5 ترم هست.
• دکتری؛ رشته ی زیست شناسی در مقطع دکتری 4 تا 5 ساله هست و معادل 8 تا 10 ترم هست.

رشته زیست شناسی جانوری چند واحد است؟

تعداد واحدهای رشته ی زیست شناسی جانوری در ایران به مقطع تحصیلی و دانشگاه مورد نظر شما بستگی داره.

• کارشناسی؛رشته ی زیست شناسی جانوری در مقطع کارشناسی 135 واحد هست. این واحدها به دروس پایه، دروس تخصصی و کارآموزی تقسیم میشن.
• کارشناسی ارشد؛ تعداد واحدهای رشته ی زیست شناسی جانوری در مقطع کارشناسی ارشد به گرایش تحصیلی شما بستگی داره. معمولا بین 30 تا 36 واحد هست.
• دکتری؛ تعداد واحدهای رشته ی زیست شناسی جانوری در مقطع دکتری به گرایش تحصیلی و نوع رساله ی شما (دکتری پژوهشی یا دکتری تخصصی) بستگی داره. معمولا بین 24 تا 30 واحد هست.

در اینجا یه نمونه از برنامه ی درسی  رشته ی زیست شناسی جانوری در مقطع کارشناسی ارائه میشه:

• دروس پایه؛ ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی عمومی، آمار زیستی، زبان انگلیسی عمومی
• دروس تخصصی؛ تشریح و فیزیولوژی مهره داران، جانورشناسی بی مهرگان، ژنتیک، بیوشیمی، میکروب شناسی، اکولوژی، ایمونولوژی، مبانی رفتارشناسی جانوری، تکامل، روش های تحقیق در زیست شناسی جانوری، سم شناسی، ژنتیک مولکولی، بیوتکنولوژی جانوری، حفاظت و مدیریت حیات وحش
• کارآموزی؛ دانشجو باید 30 واحد کارآموزی در یکی از مراکز تحقیقاتی یا آموزشی مرتبط با رشته ی زیست شناسی جانوری بگذرونه.

البته که این فقط یه نمونه هست و ممکنه برنامه ی درسی دانشگاه های مختلف با هم کمی متفاوت باشه.  برای اطلاع دقیق از تعداد واحدها و برنامه ی درسی رشته ی زیست شناسی جانوری در دانشگاه مورد نظرتون، باید به سایت اطلاع رسانی دانشگاه  یا دفتر آموزش دانشگاه مراجعه کنین.

انتخاب رشته زیست شناسی

خب فهمیدی که رشته زیست شناسی چی هست و با بازارکار این رشته، گرایش های مختلفی که داره، دانشگاه هایی که این رشته رو ارائه میدن، و همچنین شرایط مهاجرتش آشنا شدی! از اینجا به بعد مسیر با خودت هست که آیا این رشته رو انتخاب بکنی یا نه؟ البته کمک گرفتن از مشاور کنکور، خیلی میتونه بهت کمک بکنه که با علایق و استعدادهای خودت بیشتر آشنا بشی، و ابعادی از خودت و شغل مناسبت که تا الان کشف نکرده بودی رو پیدا کنی! پس حتما با دپارتمان استبصاری تماس بگیر و همین الان تایم مشاوره ات رو تنظیم کن.